Υπάρχουν διάφορα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Η εξατομίκευση του πρωτοκόλλου με βάση τις ανάγκες του κάθε ζευγαριού είναι αναγκαία, προκειμένου να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας. Τα πιο συνηθισμένα είναι τα εξής:
Α. Μακρύ πρωτόκολλο (long)
Η χορήγηση φαρμάκων, των αναλόγων της ορμόνης GnRH, σε ενέσιμη μορφή, ξεκινάει συνήθως την 21η ημέρα μετά την έναρξη της έμμηνου ρύσης (περίοδος), με σκοπό να καταστείλουμε τις ωοθήκες. Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου 10 ημέρες μέχρι να έρθει περίοδος στη γυναίκα. Τότε πραγματοποιείται διακολπικό υπερηχογράφημα καθώς και μια ορμονολογική εξέταση αίματος, για να βεβαιωθούμε ότι πράγματι οι ωοθήκες βρίσκονται σε καταστολή. Εν συνεχεία, γίνεται έναρξη της διέγερσης των ωοθηκών με φάρμακα (υποφυσιακές γοναδοτροπίνες), τα οποία χορηγούνται σε συγκεκριμένη δόση ανάλογα με το κάθε περιστατικό. Και τα φάρμακα αυτά είναι σε ενέσιμη μορφή. Το στάδιο της διέγερσης διαρκεί περίπου 10-12 ημέρες. Κατά τη διάρκεια του διαστήματος αυτού, πραγματοποιούνται 3-4 επισκέψεις στο ιατρείο, όπου γίνεται διακολπικό υπερηχογράφημα καθώς και μέτρηση οιστραδιόλης στο αίμα, με σκοπό να παρακολουθήσουμε το ρυθμό ανάπτυξης των ωοθυλακίων. Ανάλογα με τα αποτελέσματα προσαρμόζεται κάθε φορά και η δόση των φαρμάκων. Όταν τα ωάρια είναι έτοιμα για τη συλλογή τους, γίνεται η τελευταία ένεση (χοριακή γοναδοτροπίνη), με σκοπό την τελική ωρίμανσή τους. Έπειτα από 34-36 ώρες πραγματοποιείται η ωοληψία.
Β. Βραχύ πρωτόκολλο (short)
Ένα άλλο, πιο σύντομο, πρωτόκολλο είναι το βραχύ, το οποίο χρησιμοποιείται επιλεκτικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, εφόσον το κρίνει απαραίτητο ο θεράπων ιατρός. Στα βραχέα πρωτόκολλα χρησιμοποιούμε πάλι ενέσιμες μορφές φαρμάκων. Η χορήγησή τους ξεκινάει συνήθως την 2η – 3η ημέρα του κύκλου της γυναίκας και η όλη θεραπεία είναι συντομότερη: διαρκεί περίπου 15 ημέρες, αφού καταστολή και διέγερση πραγματοποιούνται ταυτόχρονα. Η καταστολή γίνεται σχεδόν πάντα με την χρήση ανταγωνιστών, και αρκετά σπανιότερα πλέον με την χρήση αγωνιστών (flare up πρωτόκολλο).
Γ. Φυσικός κύκλος (natural cycle)
Φυσικός κύκλος είναι η μέθοδος στην οποία δεν χορηγούμε φάρμακα με σκοπό τη διέγερση των ωοθηκών και τη λήψη πολλών ωαρίων. Αντιθέτως, παρακολουθούμε το ωοθυλάκιο εκείνο, το οποίο η γυναίκα παράγει μόνη της φυσιολογικά κατά τη διάρκεια του κύκλου της. Η παρακολούθηση γίνεται με κολπικό υπερηχογράφημα καθώς και με μέτρηση ορμονών στο αίμα. Όταν το ωοθυλάκιο μεγαλώσει αρκετά, τότε γίνεται μία ένεση γοναδοτροπίνης για την ωρίμανσή του και, 36-38 ώρες μετά, πραγματοποιείται η ωοληψία.
Εφόσον γίνει η συλλογή και η γονιμοποίηση του ωαρίου, το έμβρυο που προκύπτει τοποθετείται στη μήτρα με την κλασική μέθοδο της εμβρυομεταφοράς, 2-3 ημέρες μετά την ωοληψία.
Το πλεονέκτημα του φυσικού κύκλου είναι ότι δεν χορηγούμε φάρμακα για τη διέγερση των ωοθηκών. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται σε γυναίκες οι οποίες είτε δεν μπορούν να πάρουν φάρμακα είτε έχουν φτωχή ανταπόκριση σε αυτά. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γυναίκες οι οποίες έχουν κάνει πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες με έμβρυα κακής ποιότητας. Το μειονέκτημα του είναι ότι επιδιώκουμε από ένα μόνο ωάριο να προκύψει ένα ομαλά γονιμοποιημένο ωάριο και στη συνέχεια ένα καλής ποιότητας έμβρυο για εμβρυομεταφορά, γεγονός που δεν συμβαίνει πάντα.
