Η σωστή διατροφή έχει θετική επίδραση στη σωματική και ψυχική κατάσταση. Δεν αρκεί από μόνη της για να εξασφαλίσει ότι θα είμαστε δυνατοί και υγιείς, αλλά είναι καθοριστικός παράγοντας ευεξίας, ρώμης και υγείας.
Ό,τι καταναλώνουμε δεν επηρεάζει απλώς τη σιλουέτα μας. Αποτελεί πηγή ενέργειας και δομικών συστατικών. Οι τροφές ρυθμίζουν το μεταβολισμό και διάφορες ορμόνες, όπως για παράδειγμα η ινσουλίνη. Ενυδατώνουν τον οργανισμό και διατηρούν την καλή λειτουργία του εντέρου. Επιδρούν σε διάφορες χημικές ουσίες του εγκεφάλου που λέγονται νευρομεταβιβαστές, (πχ. σεροτονίνη, ντοπαμίνη) οι οποίες ρυθμίζουν διάθεση, ψυχολογία και ενεργητικότητα.
Βασικά συστατικά όλων ανεξαιρέτως των τροφών είναι οι υδατάνθρακες, οι πρωτείνες και τα λίπη. Αυτό όμως που κάνει τη διαφορά είναι η σύσταση και η ποιότητά τους (με άλλα λόγια, δεν είναι όλοι οι υδατάνθρακες ίδιοι, κλπ).
Επιπλέον υπάρχουν ένα σωρό άλλες ουσίες που περιέχονται στις διάφορες τροφές (όπως βιταμίνες και ιχνοστοιχεία), απολύτως απαραίτητες για την καλή λειτουργία του οργανισμού, την άμυνα και τους μηχανισμούς αυτοδιόρθωσης βλαβών σε κυτταρικό επίπεδο. Τα τελευταία χαρακτηριστικά αποτελούν δημοφιλές αντικείμενο επιστημονικής μελέτης (στη μάχη κατά του καρκίνου και τη μακροζωία) αλλά και ενασχόλησης του κοινού στα social media. Λέξεις όπως αντιoξειδωτικά και super foods είναι, λίγο πολύ, γνωστές πλέον σε όλους.
Διαιτολογία και διατροφολογία ασχολούνται με τις λεπτομέρειες, προσαρμόζουν τις δίαιτες στις ανάγκες του καθενός και εξατομικεύουν τις σχετικές οδηγίες.
Ας δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πώς συγκεκριμένες τροφές επιδρούν στον οργανισμό:
Τροφές που περιέχουν απλούς ή επεξεργασμένους υδατάνθρακες (ζάχαρη, γλυκόζη, φρουκτόζη κλπ.) προκαλούν απότομη αυξομείωση του σακχάρου στο αίμα, οδηγώντας γρηγορότερα σε πνευματική και σωματική κούραση. Αντιθέτως, τροφές όπως δημητριακά ολικής άλεσης προσφέρουν βραδεία απελευθέρωση ενέργειας και ομαλότερα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης. Το αυξημένο υπόλειμμα βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου και αυξάνει το αίσθημα κορεσμού.
Τα αυγά περιέχουν μεγάλες ποσότητες υψηλής ποιότητας άπαχης πρωτείνης (στο ασπράδι) που βοηθά στη σταθεροποίηση του σακχάρου, την καταπολέμηση του οιδήματος και την αποκατάσταση των μυών. Επίσης, περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, και βιταμίνες D και σύμπλεγμα Β (βοηθά στα προβλήματα μνήμης και κατάθλιψης).
Ψάρια όπως σολωμός και σαρδέλα, ξηροί καρποί (όπως καρύδια, λιναρόσπορος, σουσάμι) και το αβοκάντο αποτελούν πλούσιες πηγές των ΄’καλών” λιπαρών οξέων (ωμέγα-3) που είναι απαραίτητα για την υγεία της καρδιάς. Επίσης, βοηθούν στην φάση της εμμηνόπαυσης και έχουν συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο κατάθλιψης μετά τον τοκετό.
Η τρυπτοφάνη βοηθά τον οργανισμό να παράγει την “ουσία της ευτυχίας”, την σεροτονίνη. Περιλαμβάνεται στη σοκολάτα, την μπανάνα και τον ανανά, στο κοτόπουλο και το cottage cheese, τα σπαράγγια, τη σόγια από πράσινο φασόλι, το λιναρόσπορο και τη βρώμη.
Τροφές με αντιοξειδωτική δράση (δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες που ενοχοποιούνται για βλάβη του DNA, φλεγμονώδεις παθήσεις και γήρανση) είναι κυρίως φρούτα (μαύρο σταφύλι, μύρτιλλο, βατόμουρο, χυμός γκρέιπφρουτ, δαμάσκηνο, ακτινίδιο, μήλο, ροδάκινο, μπανάνα, αχλάδι, αβοκάντο) και λαχανικά (λάχανο, σπανάκι, παντζάρια, ψητή πατάτα, πιπεριά, φασόλια, κουνουπίδι, κρεμμύδι, μελιτζάνα).
