Ο νέος νόμος για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, που ισχύει από τον Ιούλιο του 2022, δημιουργεί ένα σύγχρονο πλαίσιο δικαίου που εναρμονίζεται με τις κοινωνικές ανάγκες και περιλαμβάνει τομές που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αλλά και προσαρμογές στις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης που δημιουργούν νέα δεδομένα και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Οι πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνει ο Ν.4958/2022 είναι:
- Αυξάνεται το όριο ηλικίας για τις γυναίκες που επιθυμούν να υποβληθούν σε θεραπείες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής από το 50ό στο 54ο έτος. Διευκρινίζεται ότι για τις γυναίκες άνω των 50 ετών η εφαρμογή μεθόδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής μπορεί να γίνει μόνο έπειτα από ειδική άδεια της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Όπως σημειώνει η Αρχή, μόλις ένα μήνα μετά την εφαρμογή του νέου νόμου οι άδειες που χορήγησε για την εφαρμογή μεθόδων ΙΥΑ σε γυναίκες 52 έως 54 ετών ανήλθαν σε 25. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι το 2020 γεννήθηκαν στην Ελλάδα 136 παιδιά από γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών που είχαν προσφύγει για ΙΥΑ σε άλλες χώρες. Είναι επομένως προφανές ότι ο νέος νόμος θα επιτρέψει σε αρκετές γυναίκες που θέλουν να δημιουργήσουν οικογένεια σε μεγαλύτερη ηλικία να λάβουν ιατρική βοήθεια στην Ελλάδα.
- Προβλέπεται με σαφήνεια η δυνατότητα να κρυοσυντηρείται γεννητικό υλικό, εκτός από ιατρικούς, και για κοινωνικούς λόγους. Η ανάγκη μελλοντικής διατήρησης της γονιμότητας συμπεριλαμβάνεται ρητά στους λόγους προσφυγής στην ΙΥΑ.
- Θεσμοθετείται η δυνατότητα να κατατίθεται μη γονιμοποιημένο γεννητικό υλικό για κρυοσυντήρηση χωρίς συναίνεση του ή της συζύγου ή του προσώπου με το οποίο έχει συναφθεί σύμφωνο συμβίωσης.
- Το μη γονιμοποιημένο γεννητικό υλικό επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα από το άτομο από το οποίο προέρχεται, σε περίπτωση που λυθεί ο γάμος ή το σύμφωνο συμβίωσης.
- Καταργείται το ανώτατο όριο των 20 ετών για την διατήρηση κρυοσυντηρημένου γεννητικού υλικού, ύστερα από έγγραφη αίτηση των δικαιούχων.
- Το πρόσωπο που προσφεύγει σε ΙΥΑ μπορεί να επιλέξει ανώνυμο η επώνυμο δότη.
- Ο δότης ή η δότρια γεννητικού υλικού μπορεί να αποφασίσει εάν θα διατηρήσει την ανωνυμία του ή αν η ταυτότητα του θα γνωστοποιηθεί στο παιδί που θα προκύψει, μετά την ενηλικίωση του παιδιού και εφόσον το ίδιο το ζητήσει. Σε κάθε περίπτωση, τηρείται αρχείο με ιατρικές πληροφορίες που αφορούν τον δότη ή τη δότρια και μπορεί το παιδί να έχει πρόσβαση σε αυτό μόνο για ιατρικούς λόγους.
- Τα ποσά που χρειάζονται για τις δαπάνες λήψης και κρυοσυντήρησης των γαμετών καταβάλλονται στους δότες από τους γιατρούς ή τους νόμιμους εκπροσώπους των μονάδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Με αυτόν τον τρόπο αποσυνδέεται η λήψη και η κρυοσυντήρηση γαμετών από την ύπαρξη ληπτών τη δεδομένη χρονική περίοδο.
- Ιδρύεται μονάδα ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και τράπεζα κρυοσυντήρησης αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση οροθετικών προσώπων.
