Ο θηλασμός θωρακίζει την υγεία του μωρού και ωφελεί τη μητέρα. Κάθε μητέρα πρέπει να ενθαρρύνεται και να διευκολύνεται να θηλάσει, εκτός αν συντρέχει σοβαρός ιατρικός λόγος για το αντίθετο.
Το γάλα περιέχει στη σωστή πόσο λιπαρά, σάκχαρα, νερό, πρωτεΐνη και μεταλλικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του παιδιού. Επιπλέον, καθώς το μωρό μεγαλώνει, η σύνθεση του μητρικού γάλακτος μεταβάλλεται ώστε να προσαρμοστεί στις διαφορετικές διατροφικές του ανάγκες. Στο μητρικό γάλα υπάρχουν αντισώματα που προστατεύουν τα νεογνά από διάφορες παθήσεις, όπως οι μολύνσεις, η διάρροια, τα αναπνευστικά προβλήματα και οι αλλεργίες. Όσο πιο πολύ θηλάζει ένα μωρό, τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη για την υγεία του, στη βρεφική ηλικία και αργότερα. Ακόμη, το σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου νεογνών εμφανίζεται πιο σπάνια σε μωρά που θηλάζουν.
Η πρόσληψη μητρικού γάλακτος είναι ιδιαίτερα επωφελής και για τα πρόωρα νεογνά. Η προωρότητα συνδέεται βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα με προβλήματα υγείας, αλλά ο θηλασμός μειώνει το σχετικό κίνδυνο.
Όσον αφορά τη μητέρα, ο θηλασμός ενεργοποιεί την απελευθέρωση οξυτοκίνης, ορμόνης που προκαλεί τη συστολή της μήτρας, βοηθώντας τη να επιστρέψει στο κανονικό της μέγεθος πιο γρήγορα. Παράλληλα, μπορεί να μειώσει την απώλεια αίματος που ακολουθεί τον τοκετό και να βοηθήσει τη μητέρα να επανέλθει στο σωματικό βάρος που είχε πριν την εγκυμοσύνη.
Το σημαντικότερο “κέρδος”, πάντως, για μια γυναίκα που θηλάζει είναι ότι μειώνει τις πιθανότητες να προσβληθεί από τους καρκίνους του μαστού και των ωοθηκών.
Μια γυναίκα που γίνεται για πρώτη φορά μητέρα ίσως νιώσει ότι ο θηλασμός, αν και απολύτως φυσική διεργασία, απαιτεί μια μικρή περίοδο εξοικείωσης. Σε αυτό το σημείο ιδιαίτερα θα πρέπει να τονιστεί ότι είναι σημαντικός ο ρόλος του γιατρού, της μαίας, αλλά και του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος της μητέρας, που πρέπει να την ενθαρρύνουν να επιμείνει στο θηλασμό. Λίγες, εξάλλου, είναι οι γυναίκες που δεν μπορούν να θηλάσουν και αιτία συνήθως είναι κάποια πάθηση.
Η άμεση επαφή του νεογέννητου με την αγκαλιά και το δέρμα της μητέρας αμέσως μετά τον τοκετό ενεργοποιεί το αντανακλαστικό του θηλασμού. Για να βοηθήσει το μωρό, η μαμά πρέπει να του προσφέρει το στήθος της και να αγγίξει το κάτω χείλος του με τη θηλή της. Το νεογνό θα ανοίξει το στόμα του και η μητέρα αρκεί να το φέρει πιο κοντά στο στήθος της, κατευθύνοντας τη θηλή της προς τον ουρανίσκο του.
Για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του μωρού συνιστάται αποκλειστικός θηλασμός. Στη συνέχεια, αρχίζει σταδιακά η πρόσληψη τροφής και ο θηλασμός θα πρέπει να συνεχίζεται μέχρι να συμπληρωθεί το πρώτο έτος. Η εισαγωγή συμπληρωματικών τροφών πριν από τους πρώτους έξι μήνες καλό είναι να αποφεύγεται, καθώς δεν παρέχει αναπτυξιακά οφέλη. Μειώνει απλώς την προστατευτική αξία του μητρικού γάλακτος, αφού το παιδί θηλάζει λιγότερο. Από εκεί και πέρα, μπορείτε να θηλάζετε το παιδί σας για όσο διάστημα επιθυμείτε.
Δεν υπάρχει “ανώτατο χρονικό όριο” πέρα από το οποίο πρέπει να τερματίζεται ο θηλασμός, ούτε υφίστανται ενδείξεις ότι το παιδί μπορεί να υποστεί κάποια βλάβη, ψυχολογική ή σωματική, ακόμη κι αν θηλάζει έως τον τρίτο χρόνο της ζωής του ή και περισσότερο.
Το πόσο συχνά πρέπει να θηλάζει ένα μωρό εξαρτάται από τις ανάγκες του. Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων, τα περισσότερα νεογέννητα θηλάζουν τουλάχιστον οχτώ φορές κατά τη διάρκεια ενός εικοσιτετραώρου ή ανά 2 έως 3 ώρες. Ωστόσο, δεν ακολουθούν όλα τα μωρά το ίδιο διατροφικό μοτίβο. Κάποια νεογέννητα μπορεί να θηλάζουν σε πιο πυκνά χρονικά διαστήματα ή να μένουν για πολύ χρόνο στο στήθος της μαμάς τους. Καθώς εξοικειώνεστε με τη διαδικασία, θα σας είναι όλο και πιο εύκολο να αντιληφθείτε πότε το μωρό σας πεινά. Όταν νιώθουν την ανάγκη να τραφούν, τα μωρά συνήθως συμπεριφέρονται πιο ζωηρά, κινούν τα χέρια τους, σφίγγουν τις γροθιές τους και φέρνουν τα δάχτυλά τους στο στόμα.
Καθώς εξοικειώνεστε με τη διαδικασία, θα διαπιστώνετε ότι ο θηλασμός πλεονεκτεί και σε κάποια πρακτικά ζητήματα, κάνοντας τη ζωή σας ευκολότερη. Για παράδειγμα δεν ξοδεύετε χρόνο για να αποστειρώνετε μπουκάλια, να βράζετε γάλα και στη συνέχεια να το κρυώνετε για να έρθει στη σωστή θερμοκρασία.
Για να ανταποκριθεί το σώμα σας στις αυξημένες διατροφικές ανάγκες και να παράγει το γάλα που χρειάζεται για το θηλασμό, χρειάζεται να λαμβάνετε ημερησίως περίπου 500 επιπλέον θερμίδες, σε σχέση με τις προ θηλασμού ανάγκες σας. Φροντίστε το διατροφολόγιό σας να συμπεριλαμβάνει κρέας, ψάρι, φρούτα και λαχανικά και να καλύπτει όλα τα συστατικά που χρειάζονται το μωρό και ο οργανισμός σας. Η ημερήσια κατανάλωση καφέ σε περιορισμένη ποσότητα δεν είναι επιβλαβής. Όσον αφορά το αλκοόλ, καλύτερα να το αποφεύγετε εντελώς ή -αν πιείτε περιστασιακά- να το καταναλώνετε σε πολύ μικρή ποσότητα και να αφήνετε να περάσουν τουλάχιστον 2 ώρες για να θηλάσετε από τη στιγμή που τελειώσατε το ποτό σας.
Το κάπνισμα, ενεργητικό ή παθητικό, είναι βλαπτικό για το παιδί και, επομένως, “απαγορεύεται”, ανεξάρτητα από την επίδραση που έχει στο μητρικό γάλα. Όσον αφορά τα φάρμακα, πριν τη λήψη οποιουδήποτε σκευάσματος ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας.
