Τα ινομυώματα είναι σχεδόν πάντα καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται σε οποιοδήποτε σημείο της μήτρας. Παρουσιάζονται σε ποσοστό τουλάχιστον 25-30% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, και σχετίζονται άμεσα με την ύπαρξη οιστρογόνων.
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η εμφάνισή τους σχετίζεται με οικογενή προδιάθεση, ενώ εκδηλώνονται πιο συχνά στη μαύρη φυλή από ό,τι στη λευκή. Ο τρόπος που δημιουργούνται δεν είναι σαφής, φαίνεται όμως ότι υπάρχει μια γενετική τροποποίηση σε κάποια κύτταρα της μήτρας, που θα οδηγήσει, πάντα με την παρουσία των οιστρογόνων, στην εμφάνιση του ινομυώματος. Συνήθως, εμφανίζονται για πρώτη φορά σε γυναίκες 30-40 ετών, δεν είναι όμως απίθανο να παρουσιαστούν και νωρίτερα. Σχεδόν πάντα συρρικνώνονται με τον ερχομό της εμμηνόπαυσης, λόγω της απουσίας πλέον των οιστρογόνων, και συνεπώς είναι απίθανο να εμφανιστούν για πρώτη φορά μετά την ηλικία των 50 ετών.
ΣΕ ΠΟΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ
Τα ινομυώματα μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στη μήτρα και, ανάλογα με τη θέση εμφάνισής τους αλλά και το μέγεθός τους, δημιουργούν διαφορετικά συμπτώματα. Μπορεί να βρίσκονται:
• Στο εσωτερικό της κοιλότητας της μήτρας και ονομάζονται υποβλεννογόνια. Αυτά είναι τα ινομυώματα που προκαλούν τα περισσότερα προβλήματα, επειδή διαταράσσουν τo ενδομήτριο, ακόμα κι αν έχουν μικρό μέγεθος, για παράδειγμα 1-2 εκατοστά. Μπορεί λοιπόν να προκαλούν αιμορραγία στην έμμηνο ρύση, δυσκολία στη σύλληψη λόγω αδυναμίας εμφύτευσης του εμβρύου, αλλά και αποβολή 1ου τριμήνου. Πρέπει να αφαιρούνται σχεδόν πάντα, ειδικά σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Η αφαίρεσή τους πρέπει να γίνεται υστεροσκοπικά.
• Μέσα στο τοίχωμα της μήτρας και ονομάζονται ενδοτοιχωματικά. Αυτά τα ινομυώματα σπάνια προκαλούν συμπτώματα, παρά μόνον εάν μεγαλώσουν περισσότερο από 4-5 εκατοστά και αρχίσουν να διαταράσσουν την αρχιτεκτονική της μήτρας.
• Στο εξωτερικό μέρος της μήτρας, δηλαδή μέσα στην κοιλιά και ονομάζονται υπορρογόνια. Και αυτά είναι ασυμπτωματικά, εκτός εάν μεγαλώσουν πάρα πολύ και πιέζουν γειτονικά όργανα μέσα στην κοιλιά, όπως την ουροδόχο κύστη ή το έντερο.
• Σπανιότερα μπορεί να βρεθούν στον τράχηλο ή στον πλατύ σύνδεσμο της μήτρας.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
Τα περισσότερα ινομυώματα δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα και αποτελούν τυχαίο εύρημα σε κάποιο υπερηχογράφημα ρουτίνας. Επειδή έχουν την τάση να μεγαλώνουν, καλό είναι να παρακολουθούνται με υπερηχογραφικό έλεγχο κάθε χρόνο. Εάν προκαλέσουν κάποια συμπτώματα, αυτά είναι διαταραχές περιόδου ή πίεση γειτονικών οργάνων.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η θεραπεία είναι πάντοτε χειρουργική. Η φαρμακευτική αγωγή έχει δοκιμαστεί κατά κόρον στο παρελθόν και οδηγεί σε μια παροδική συρρίκνωση των ινομυωμάτων, τα οποία όμως επανέρχονται σχεδόν πάντα στο αρχικό τους μέγεθος με τη διακοπή της θεραπείας. Ανάλογα με τη θέση τους στην μήτρα, η αφαίρεση μπορεί να γίνει υστεροσκοπικά, δηλαδή κολπικά με τη χρήση υστεροσκοπίου ή λαπαροσκοπικά. Η εξέλιξη των δύο παραπάνω τεχνικών έχει καταστήσει πλέον σπάνια την ανάγκη για ανοιχτό χειρουργείο και μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα περισσότερα ινομυώματα δεν χρειάζεται να αφαιρούνται. Εφόσον δεν προκαλούν συμπτώματα και δεν αυξάνονται σε μέγεθος, ο ετήσιος τακτικός έλεγχος είναι αρκετός. Επιπλέον τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας και η πιθανότητα να μετατραπούν σε κακοήθεις είναι μικρότερη από μία στα χίλια περιστατικά.
Συνοψίζοντας, τα ινομυώματα πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά (λαπαροσκοπικά ή υστεροσκοπικά) όταν:
• Διαταράσσουν το εσωτερικό της κοιλότητας της μήτρας.
• Δημιουργούν συμπτώματα, όπως αιμορραγία, πίεση άλλων οργάνων.
• Είναι μεγαλύτερα από 4-5 εκατοστά, ιδιαίτερα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
• Αυξάνονται σημαντικά σε μέγεθος σε μικρό χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση.
