Ο ΗPV ή Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων είναι ένας σεξουαλικά κυρίως μεταδιδόμενος ιός ο οποίος ευθύνεται για το 99,7% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Το 90% των ανθρώπων, άντρες και γυναίκες, έρχονται σε επαφή με τον ιό τα πρώτα 2-3 χρόνια από την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής. Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα, με αποτέλεσμα η χρήση προφυλακτικού να μην προσφέρει επαρκή προστασία. Από τη στιγμή που θα εισέλθει στο σώμα, ο HPV προκαλεί μία παροδική ‘’μόλυνση’’, η οποία συνήθως υποστρέφει μόνη της σε διάστημα 2-3 ετών. Σε περίπτωση που το αμυντικό σύστημα του οργανισμού δεν αντιμετωπίσει τον ιό, τότε θα εκδηλωθεί μία βλάβη, η μορφή της οποίας εξαρτάται από τον τύπο του HPV που έχει προσβάλλει τον οργανισμό. Μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί περισσότεροι από 100 τύποι HPV. Κάποιοι προκαλούν δερματικές βλάβες, άλλοι, κυρίως οι τύποι 6 και 11 τα γνωστά οξυτενή κονδυλώματα, και άλλοι προκαλούν βλάβες στον τράχηλο της μήτρας, που ουσιαστικά αποτελούν προκαρκινικές αλλοιώσεις.
Το γνωστό σε όλους Τεστ Παπανικολάου, είναι η λήψη λίγων κυττάρων από την επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας, και ο έλεγχός τους στο μικροσκόπιο για την ύπαρξη ή όχι βλαβών από τον ΗPV. Tο test Pap δεν ελέγχει την παρουσία ή όχι του ιού, αλλά την παρουσία βλάβης από τον ιό. Αυτό το ανώδυνο, γρήγορο και φθηνό τεστ πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής μιας γυναίκας και μέχρι την ηλικία των 70 ετών. Εαν βρεθούν τέτοιες βλάβες, πρέπει να ακολουθήσει έλεγχος του τραχήλου με κολποσκόπηση.
Η κολποσκόπηση είναι μια απλή εξέταση που γίνεται χωρίς νάρκωση με την χρήση ενός ειδικού μικροσκοπίου που λέγεται κολποσκόπιο. Ο τράχηλος βάφεται με ειδικά υγρά και ελέγχεται για την παρουσία ή όχι βλαβών από τον HPV. Εάν βρεθούν βλάβες, μπορεί να γίνει και λήψη βιοψίας για να καθοριστεί το μέγεθος και η βαρύτητα αυτής.
Η ύπαρξη προκαρκινικής αλλοίωσης στον τράχηλο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πανικοβάλλει την γυναίκα. Οι αλλοιώσεις αυτές είναι συνήθως χαμηλού βαθμού και υποστρέφουν μόνες τους σε ποσοστό περίπου 70%.
Στην περίπτωση ύπαρξης χαμηλού βαθμού αλλοίωσης (Low Grade SIL) συστήνεται τακτική παρακολούθηση με τεστ Παπ και κολποσκόπηση συνήθως ανά 6 μήνες. Είναι πιθανόν, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, να γίνει και τυποποίηση του ιού, έλεγχος δηλαδή του τύπου του HPV, για να γνωρίζουμε εάν είναι υψηλής ή χαμηλής επικινδυνότητας. Εάν η αλλοίωση αυτή επιμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή εάν εξελιχθεί σε υψηλού βαθμού αλλοίωση (High Grade SIL), τότε θα πρέπει να γίνει θεραπεία της βλάβης. Φαρμακευτική θεραπεία δεν υπάρχει. Η θεραπεία είναι πάντοτε χειρουργική, είναι απλή και συνίσταται στην αφαίρεση της βλάβης από τον τράχηλο. Μπορεί να γίνει και με τοπική αναισθησία και συνήθως η ασθενής φεύγει από το νοσοκομείο σε λίγη ώρα.
Επιγραμματικά λοιπόν πρέπει να τονίσουμε ότι:
• Ο HPV είναι ένας ιός από τον οποίο πρακτικά θα προσβληθούμε όλοι στην αρχή της σεξουαλικής μας ζωής.
• Η παρουσία του ιού δεν σημαίνει υποχρεωτικά και βλάβη.
• Ο ετήσιος έλεγχος με τεστ Παπανικολάου ανιχνεύει την ύπαρξη μιας βλάβης από τον HPV σε πολύ αρχικό στάδιο, επιτρέποντας είτε την απλή παρακολούθηση είτε μια απλή τοπική θεραπεία
• Η ύπαρξη προκαρκινικής βλάβης από τον ιό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει την υποχρεωτική εξέλιξη σε καρκίνο. Οι βλάβες αυτές είναι συνήθως χαμηλού βαθμού και υποστρέφουν μόνες τους, ειδικά σε νεαρές ηλικίες.
• Η παρουσία βλάβης δεν σημαίνει υποχρεωτικά και χειρουργική αφαίρεση αυτής. Εάν η χαμηλού βαθμού βλάβη δεν υποστρέψει σε σημαντικό χρονικό διάστημα ή εάν εξελιχθεί σε υψηλού βαθμού, τότε πρέπει να εξαιρεθεί χειρουργικά. Σε νεαρές κυρίως γυναίκες, και εφόσον υπάρχει τακτική παρακολούθηση ανά 6 μήνες, η μακροχρόνια αναμονή αποτρέπει συνήθως την χειρουργική επέμβαση στον τράχηλο.
• Η διακοπή του καπνίσματος και ο υγιεινός τρόπος ζωής ( διατροφή, άσκηση, καλή ψυχολογική κατάσταση κλπ) βοηθούν τον οργανισμό να αντιμετωπίσει από μόνος του τον ιό. Η χρήση προφυλακτικού προσφέρει σχετική αλλλά όχι πλήρη προστασία.
