Η λέξη Λαπαροσκόπηση είναι ελληνική και σημαίνει επισκόπηση της κοιλιάς. Ουσιαστικά πρόκειται για χειρουργική τεχνική που χρησιμοποιείται πλέον εδώ και 30 χρόνια σε πολλές ιατρικές ειδικότητες, όπως η γυναικολογία, η γενική χειρουργική και η ουρολογία.
Με τη μέθοδο αυτή γίνονται 3 ή 4 μικρές τομές στην κοιλιά, διαστάσεων 0,5 – 1 εκατοστού, και μέσα από αυτές εισάγονται μια βιντεοκάμερα και χειρουργικά εργαλεία. Οι δύο χειρουργοί που εκτελούν την επέμβαση βλέπουν σε οθόνες υψηλής ευκρίνειας και χειρουργούν ουσιαστικά έξω από την κοιλιά του ασθενούς.
Η μεγάλη εξάπλωση της λαπαροσκόπησης οφείλεται κατά κύριο λόγω στην τεράστια εξέλιξη της βιο-τεχνολογίας τόσο στον τομέα των οπτικών ινών όσο και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Με τις σύγχρονες βιντεοκάμερες και οθόνες, η εικόνα από το εσωτερικό της κοιλιάς είναι εξαιρετική και η μεγέθυνση μπορεί να είναι 10 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το γυμνό μάτι, με αποτέλεσμα να είναι ορατές και οι πιο μικρές λεπτομέρειες. Αυτό επιτρέπει την εκτέλεση πολύ λεπτών χειρισμών με μεγάλη ακρίβεια, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται όσο το δυνατόν μικρότερες τραυματικές επιφάνειες, λιγότερη αιμορραγία και κατά συνέπεια καλύτερο χειρουργικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, η τεχνολογία μας προμηθεύει πλέον με λαπαροσκοπικά χειρουργικά εργαλεία ασφαλή και αποτελεσματικά, όπως laser, εργαλεία διατομής με υπερήχους, λαβίδες συρραφής κλπ, που επιτρέπουν στους χειρουργούς να εκτελούν λαπαροσκοπικά το σύνολο των επεμβάσεων που γίνονται και με την κλασσική «ανοιχτή» μέθοδο.
Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης είναι πολλά και απορρέουν από την ίδια τη φύση της τεχνικής. Αποφεύγοντας την κλασική τομή στο δέρμα, ο πόνος μετά το χειρουργείο είναι σημαντικά μικρότερος, η ανάρρωση ταχύτερη και κατά συνέπεια ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο πολύ συντομότερος. Στη συντριπτική πλειοψηφία των επεμβάσεων η ασθενής γυρνάει σπίτι της την ίδια ημέρα ή το επόμενο πρωί και συνήθως μέσα σε 7-10 ημέρες μπορεί να επανέλθει πλήρως στην εργασία της και στις καθημερινές της δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της γυμναστικής. Επειδή οι τομές είναι πολύ μικρές και ράβονται με πλαστική ραφή, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο και συνήθως οι ουλές δεν είναι ορατές μετά από λίγους μήνες.
Άλλο μεγάλο πλεονέκτημα της λαπαροσκόπησης είναι ότι περιορίζει στο ελάχιστο την πιθανότητα επιπλοκών που μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στη γονιμότητα. Ειδικότερα, μειώνεται σε σημαντικό βαθμό ο κίνδυνος μετεγχειρητικών συμφύσεων. Οι συμφύσεις είναι μικρού ή μεγάλου βαθμού ουλές που δημιουργούνται στο εσωτερικό της κοιλιάς έπειτα από χειρουργικές επεμβάσεις. Οι συμφύσεις κάνουν τα όργανα της κοιλιάς να «κολλάνε» μεταξύ τους, να διαταράσσεται η φυσιολογική τους ανατομία και να περιορίζεται σε σημαντικό βαθμό η κινητικότητά τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα διάφορες επιπλοκές, όπως απόφραξη εντέρου, απόφραξη σαλπίγγων, χρόνιο πυελικό πόνο, δυσκολία στην εκτέλεση μελλοντικών επεμβάσεων κλπ. Επειδή με τη λαπαροσκόπηση οι χειρισμοί είναι πολύ λεπτοί και ακριβείς, η τραυματική επιφάνεια και η απώλεια αίματος είναι σημαντικά μικρότερες και οι μετεγχειρητικές συμφύσεις περιορίζονται σε πολύ σημαντικό βαθμό. Ολοένα και περισσότερες μελέτες από μεγάλα λαπαροσκοπικά κέντρα επιβεβαιώνουν τη σημαντικού βαθμού μείωση των συμφύσεων, μείωση που αν και όχι άμεσα ορατή από τον ασθενή εντούτοις αποτελεί ένα από τα βασικότερα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής τεχνικής.
Η λαπαροσκόπηση, όπως και τα περισσότερα χειρουργεία στην κοιλιά, χρειάζεται μια προετοιμασία για τον καθαρισμό του εντέρου. Ουσιαστικά αποφεύγονται τα όσπρια, φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά για 2-3 ημέρες πριν από το χειρουργείο, ενώ την αμέσως προηγούμενη μέρα προτείνεται υδαρής διατροφή και λήψη ενός καθαρτικού το μεσημέρι.
Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις γίνονται πάντα με γενική αναισθησία, καθώς η χρήση επισκληριδίου νάρκωσης δεν είναι εφικτή. Το σύνολο των γυναικολογικών επεμβάσεων πραγματοποιείται πλέον λαπαροσκοπικά. Αφαίρεση κύστεων ωοθηκών, αφαίρεση ινομυωμάτων, ολική και υφολική υστερεκτομή αποτελούν πλέον επεμβάσεις ρουτίνας σε λαπαροσκοπικά χειρουργικά κέντρα. Επιπλέον, η χειρουργική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης πρέπει να γίνεται μόνο λαπαροσκοπικά, λόγω των σημαντικά καλύτερων αποτελεσμάτων της συγκεκριμένης επέμβασης, τόσο όσον αφορά τη βελτίωση των συμπτωμάτων της ενδομητρίωσης (πόνος), όσο και τη βελτίωση της γονιμότητας των γυναικών με ενδομητρίωση. Όσον αφορά το γυναικολογικό καρκίνο, όλο και περισσότερες ογκολογικές επεμβάσεις εκτελούνται λαπαροσκοπικά, με εξαιρετικά αποτελέσματα ως προς τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών. Ειδικά ο λεμφαδενικός καθαρισμός της πυέλου και της κοιλιάς γίνεται σε όλο και μεγαλύτερο ποσοστό λαπαροσκοπικά, λόγω της πολύ καλύτερης ορατότητας που προσφέρουν οι κάμερες σε σχέση με το γυμνό μάτι.
Αντένδειξη για την εκτέλεση λαπαροσκοπικής επέμβασης αποτελεί κυρίως η ικανότητα του λαπαροσκόπου χειρουργού για τη συγκεκριμένη επέμβαση. Επειδή η εκμάθηση της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι ιδιαίτερα απαιτητική και χρονοβόρα, τα όρια και οι χειρουργικές δυνατότητες διαφέρουν πολύ από γιατρό σε γιατρό.
Εξειδικευμένοι λαπαροσκόποι μπορούν πλέον να φέρουν σε πέρας το μεγαλύτερο μέρος των γυναικολογικών επεμβάσεων που παλαιότερα αποτελούσαν «αντένδειξη», όπως αφαίρεση μεγάλων ινομυωμάτων, λύση πολλαπλών συμφύσεων στην πύελο, χειρουργεία σε παχύσαρκους ασθενείς κλπ.
Η ασφάλεια των λαπαροσκοπικών επεμβάσεων είναι πλέον εξαιρετική και άμεσα συγκρίσιμη με αυτή των ανοιχτών χειρουργείων. Αυτό, σε συνδυασμό με τα σαφή πλεονεκτήματα της μεθόδου όσον αφορά την ανάρρωση και το αισθητικό αποτέλεσμα έχουν οδηγήσει σε μεγάλη εξάπλωση της λαπαροσκόπησης τα τελευταία χρόνια. Είναι χρέος του κάθε γιατρού να αναλύει τις επιλογές που έχει μια γυναίκα που πρόκειται να χειρουργηθεί, δίνοντάς της το δικαίωμα να επιλέξει τη μέθοδο που αυτή επιθυμεί.
